ATATÜRK İLKE VE İNKİLAP

SORU VE CEVAP

1 ) İnkîlâp nedir  ;  kelime anlamı ile ''köklü değişiklik'' anlamına gelir. ( sinav sorusu )

örneğin ; fes'in kaldırıp  yerine şapkanın kabulü gibi.

 2 ) Islahat ve Tanzimat ; Arapça asıllı  bu kelimeler düzeltmek,düzenlemek,tertip etmek manalarına gelirler. (sınav sorusu )

Örneğin ; yeniçeri ocağının yanı sıra sekban-ı cedit ordusunu kurmak ıslahattır.

Yeniçeri ordusunu tamamen ortadan kaldırmak ise inkîlâp'a örnek olur...

3 ) Darbe ; Bir devletin tüm kurumlarını silah zoruyla ele geçirmek anlamına gelir.

''Tarihimizde ki ilk darbe 1913 senesinde enver paşa'nın sadrazam kamil paşa'yı iktidardan uzaklaştırdığı ''Bab-ı Ali Baskını''dır.      (sınav sorusu )

4 )  İsyan ; Devlete karşı başkaldırmak demektir.

Örneğin ; celali isyanı gibi.

5 ) İhtilal ; Bir devletin tüm kurumlarını sistematik bir şekilde ortadan kaldırmaktır.

Örneğin ; Fransız ihtilali

OSMANLI'DA FİKİR AKIMLARI

1 ) MİLLİYETCİLİK  : Osmanlının parçalanmasına neden olan fikir akımıdır.Fransız ihtilalinin hemen ardından Milliyetçilik akımı osmanlı devletini olumsuz etkilemiştir.

• Osmanlı devleti'ne karşı ilk isyan eden azınlık SIRPLAR, ( sınav sorusu)
• İlk bağımsız olan azınlık ise Yunanlılardır ( sınav sorusu )

2 )  OSMANLICILIK(panosmanizm) :  Milliyetçilik fikrinin olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak ve imparatorluğun parçalanmasını önlemek amacıyla geliştirilmiş fikir akımıdır.

• Sultan II.Mahmud Zamanında uygulanmıştır. ( sınav sorusu )

3 ) İSLAMCILIK (panislamizm) : Osmanlıcılık fikrinin çökmesi üzerine islamcılık fikri geliştirilmiştir. Araplar Yüzünden bitmiştir.

• Sultan II.Abdülhamid zamanında uygulanmıştır.  ( sınav sorusu )

4 ) TÜRKÇÜLÜK (pantürkizm) :  Kurucusu ZİYA GÖKALP'TIR.
osmanlı devletinde uygulayıcı Enver Paşa,Cumhuriyet Döneminde Mustafa Kemal Paşa'dır.

OSMANLI DEVLETİNİN GERİLEME SEBEBLERİ

 A . İÇ SEBEBLER  ( sınav sorusu ) neledir diye

1.  Merkezi yönetimin bozulması
2. Askeri sisteminin bozulması 
3. Eğitim sisteminin bozulması ( 3.murat fermanı .babadan oğula gecme sistemi ile )
4. Adalet sisteminin bozulması ( kafes sistemi )
5. Toprak sisteminin bozulması (tımarlı sipahi.toprak parcalara bölündüğü için boş kalıyor)

B. DIŞ SEBEBLER ( sınav sorusu ) nelerdir diye

1. Coğrafi Keşifler   ( ticari yolların değişmesi ile )
2. Osmanlı bilim ve teknikte avrupalı rakiplerine oranla geri kalması
3. Kapitülasyonlar : İlk kapitülasyonlar Venedik Cumhuriyeti'ne verilmiştir.(Fatih Sultan Mehmet zamanında ).I.Mahmut devrinde kapitülasyonlar süresiz kaldırılmıştır.Kapitülasyonlar 1923 Lozan Antlaşmasıyla kaldırılmıştır.( sınav sorusu )

OSMANLI YENİLEŞME TARİHİNİN DÖNEMLERİ

1. LALE DEVRİ ( III.AHMED,1.MAHMUD,III.MUSTAFA)
2. NİZAM-I CEDİT DEVRİ (III.SELİM,II.MAHMUD)
3. TANZİMAT DEVRİ(ABDÜLMECİD,ABDULAZİZ)
4. MEŞRUTİYET DEVRİ (II.ABDÜLHAMİD)
5. CUMHURİYET DEVRİ

1 ) LALE DEVRİ : İnkilap tarihi açısından 1699 karlofça antlaşmasından III.selim'in tahta çıkışına kadar geçen süreye lale devri denir.Özellikle bu döneme sultan III.ahmed'in sadrazamı nevşehirli damat ibrahim paşa'nın ıslahatları damga vurmuştur.

          III.AHMED DÖNEMİ ISLAHATLARI

1. İlk çicek aşısı uygulaması yapıldı
2.  Karantina usulü benimsendi
3. İtfaiye teşkilatı kuruldu
4. Avrupaya ilk elçi gönderildi.
5. İbrahim müteferrika öncülüğünde osmanlı matbaası açıldı.

Not :  Sultan III.ahmet patrona halil isyanı ile tahtan indirilmiştir.
  
2 ) NİZAM-I CEDİT

1 ) Nizam-Cedit nedir :  Yeni Düzen anlamına gelir (sınav sorusu )
Bu terim ilk defa Fazıl Mustafa paşa tarafından yapılan iç düzenlemeler için kullanılmıştır.

2 ) Nizam-ı Cedit III.Selim zamanında kurulmuştur.

3 ) Nizam-ı cedit ordusuna personel sağlanması için 1792'de  Kumbarahane(topçu okulu) 1794'de de Mühendishane-i Berri hümayun(kara mühendisliği okulu ) kuruldu.

4) Avrupaya ilk kez daimi elçi gönderildi.

5) Nizam-ı cedit ordusuna parasal destek olmak amacıyla  İrad-ı Cedit adı altında hazine defterdarlığı kuruldu. ( sınav sorusu )


NOT :  III.selim eyalet sisteminden Vilayet sistemine geçirdi.

NOT : Kabakçı mustafa III.selim'i tahttan indirdi.

NOT :  Kan akıtılarak öldürülen 2 padişah

1. III.SELİM
2. ABDULAZİZ

NOT : İMZALANAN SENED-İ İTTİFAK (Birlik senedi ) Ayanlar ile padişah arasında imzalanmıştır.

NOT :  II.mahmud 30 sene padişahlık sürmüştür.Sekban-ı Cedit ordusunu Yeniçerilere alternatif olarak kuruyor.

NOT :  1826 yeniçeri ocağının kaldırılması Vaka-i hariye olarak tarihe geçmiştir.

NOT : Ruslar 3 kez Donanmamızı Yaktı

1. İzmir çeşmede
2. Sinopta
3. Navarinde

NOT : 1827 ilk nufus sayım yapıldı.II.mahmud zamanında